Um ruðul og ruðuleika About the words ruðul and ruðuleiki ‘chaos’
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Abstract
This article is about the origin and meaning of the word ruðul. The word is only known from the song Sildavalsurin, which is a well-known Faroese party song written by Poul Arni Joensen (1920˗2011) and Oskar Hermannsen (1920˗1995) in the 1950s. The meaning is ‘chaos’. Here the view is put forward that the authors have made the word for the occasion. The first part of the composition ruðuleiki will also be discussed, and the conclusion is that ruðuleiki is probably composed of ruðul+leiki and should therefore have two ls. The verbs ryðja and hrynja will also be briefly discussed.
Úrtak
Henda grein snýr seg um uppruna og merking av orðinum ruðul. Orðið er bara kent úr Sildavalsinum, sum er ein vælkendur føroyskur veitslusangur eftir Poul Arna Joensen (1920-2011) og Oskar Hermannsen (1920-1995) frá 1950’unum. Merkingin er ‘ruðuleiki, hurlivasi’. Her verður tann áskoðan sett fram, at høvundarnir hava gjørt orðið til høvið. Eisini verður fyrri liður í samansetingini ruðuleiki umrøddur, og niðurstøðan er, at ruðuleiki helst er sett saman av ruðul+leiki og skal tí hava tvey l. Eisini verða sagnorðini ryðja og hrynja stutt umrødd.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Linguistics, Faroese, etymology, spelling, málfrøði, føroyskt, upprunafrøði, stavseting
Grundtvig, Svend og Jørgen Bloch. 1877-1888. Lexicon Færoense. Óprentað.
Hammershaimb, V. U. 1891. Færøsk anthologi II. Ordsamling og register. S. L. Møllers Bogtrykkeri (Møller & Thomsen). Keypmannahavn.
Hamre, Håkon. 1944. Færøymålet i tiden 1584-1750. I kommisjon hos Jacob Dybwad. Oslo.
Hansen, Zakaris Svabo og Joensen, Hans. 2010. Føroysk-donsk orðabók. Færøsk-dansk ordbog. Orðabókagrunnurin. Tórshavn. Sprotin.fo
Heggstad, Leiv, Hødnebø, Finn og Simensen, Erik. 2012. Norrøn ordbok. 5. útg. av Gamalnorsk ordbok ved Hægtad og Torp. Det Norske Samlaget. Oslo.
Islex. Úlfarsdóttir, Þórdís (ritstj.). Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. Reykjavík. https://islex.arnastofnun.is
Jacobsen, M. A. og Matras, Chr. 1927-1928. Færøsk-dansk ordbog. Føroysk-donsk orðabók. Felagið Varðin. Tórshavn. J. H. Schultz forlag A/S. Keypmannahavn.
Jacobsen, M. A. og Matras, Chr. 1961. Føroysk-donsk orðabók. Færøsk-dansk ordbog. Føroya
Fróðskaparfelag. Tórshavn.
Jakobsen, Jakob. 1921. Etymologisk ordbog over det norrøne sprog på Shetland. København.
S. L. Møllers bogtrykkeri.
Magnússon, Ásgeir Blöndal. 1989. Íslensk orðsifjabók. Orðabók Háskólans. Mál og menning. Reykjavík. https://ordsifjar.arnastofnun.is
Ordbog over det norrøne prosasprog. https://onp.ku.dk/onp/onp.php?o65726
Poulsen, Jóhan Hendrik Winther, Simonsen, Marjun, Jacobsen, Jógvan í Lon, Johansen, Anfinnur og Hansen, Zakaris Svabo. 1998. Føroysk orðabók. Orðabókagrunnurin. Tórshavn. Sprotin.fo
Svabo, Jens Chr. 1966. Dictionarium Færoense. Færøsk-dansk-latinsk ordbog. Udgivet efter håndskrifterne af Chr. Matras. Munksgaard. Keypmannahavn.
Teldutøkir tekstir:
Bókmáls- og nýnorskorðabókin https://ordbokene.no
Føroysk orðabók Sprotin.fo
Islex https://islex.arnastofnun.is
Íslensk orðsifjabók https://ordsifjar.arnastofnun.is
Íslendskar orðabøkur https://málið.is/leit/ruðull
Ordbog over det norrøne prosasprog https://onp.ku.dk/onp/onp.php?o65726
Ritmálssavn Orðabókar Háskólans https://ritmalssafn.arnastofnun.is
Seðlasavnið á Føroyamálsdeildini https://savn.setur.fo/Pages/WordCards.aspx
Tekstasavn Korp http://gtweb.uit.no/f_korp/?mode=fao#?lang=nb
Tekstasavn Teldni www.teldni.fo/tekstasavn
Teldutøk tíðarrit Tidarrit.fo

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.