“Eg havi væl loyvi at liva”. Náttúrufatanir og vistkritikkur í føroyskum og norðurlendskum barna- og ungdómsbókmentum “Eg havi væl loyvi at liva”. Perceptions of Nature and Ecocriticism in Faroese and Nordic Children’s and Young Adult Literature

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##

Published Jan 28, 2025
Paula Gaard Sanna Andrassardóttir Dahl

Abstract

The article discusses the conception of nature in Faroese and Nordic children's and young adult literature. Considering the claim that ecocritical literature has taken its permanent place in the literary landscape, reflecting a new identity, that permeates what children and young people read, the article examines how environmental problems, climate change, environmental activism, and the relationship between nature and culture are addressed in a selection of Faroese and Nordic children's and young adult literature.

Úrtak

Greinin viðger náttúrufatanir í føroyskum og norðurlendskum barna- og ungdómsbókmentum. Við støði í uppáhaldinum, at vistkritiskar bókmentir hava fingið fast pláss í bókmentaliga landslagnum og endurspegla ein nýggjan samleika, ið gjøgnumseyrar tað, sum børn og ung lesa, verður kannað, hvussu umhvørvistrupulleikar, veðurlagsbroytingar, umhvørvisaktivisma og sambandið millum náttúru og mentan verða viðgjørd í einum úrvali av føroyskum og norðurlendskum barna- og ungdómsbókmentum.

Abstract 70 | Pdf Downloads 306

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Keywords

Perceptions of nature, ecocriticism, climate changes, nature conservation, children’s literature, YA-literature, environmental activism, ecocitizenship, Náttúrufatanir, vistkritikkur, veðurlagsbroytingar, náttúruvernd, barnabókmentir, ungdómsbókmentir, umhvørvisaktivisma, vistmedborgaraskapur

References
Adbåge, E. (2020). Naturen. (E. Adbåge, myndprýddi). Rabeén & Sjögren.
Ajmi, Z. (2023). Eldgos. Bókadeild Føroya Lærarafelags. (M. Jacobsen týddi). (Upprunaútgáva 2020).
Aldudóttir, S. (2022) Ódjór. (B.D. Christiansen, myndprýddi). Bókadeild Føroya Lærarafelags.
Bondestam, L. (2022). Mítt botnlív. (L. Bondestam, myndprýddi). Bókadeild Føroya Lærarafelags. (S. Dahl týddi). (Upprunaútgáva 2020)
Christensen, Nina og Appel, C. (2021). Children’s Literature in the Nordic World. Aarhus University Press / The University og Wisconsin Press
Crutzen, P.J. og Stoermer, E.F. (2000). “The ‘Anthropocece’”. Global Change Newsletter, 41, 17-18.
Djurhuus, H.A. (1922). 2. útgáva. Barnarímur. H. N. Jacobsens bókhandil.
Djurhuus, H.A. (1927). Barnabókin. 2. útgáva. Prentsmiðja H. N. Jacobsens bókhandil.
Dåsnes, N. (2022). LA SKOGEN LEVE! (N.Dåsnes, myndprýddi). Aschehoug.
“Esaias”. Bíblian. Hin Føroyski Bíbliugrunnurin. http://www.biblian.fo/default.asp?gerd=visbok&bokid=23&kapitulid=53. Vitjað 01.11.23.
Flinker, J. K. (2021). “Antropocæne udfordringer og perspektiver i nordisk børne- og ungdomslitteratur”. På tværs af Norden: Økokritiske strømninger i nordisk børne- og ungdomslitteratur. Ritstj. N. Goga og M. Eskebæk. Nordisk Ministerråd.
Flygenring, R. (2022). Eldgos. (R. Flygenring, myndprýddi). Angústúra.
Færøsk anthologi. (1891). V. U. Hammershaimb. S. L. Møllers Bogtrykkeri (Møller og Thomsen), København.
Garrard, G. (2004). Ecocriticism. Routledge.
Glotfelty, C. “What is Ecocriticism?” ASLE_Primer_DefiningEcocrit.pdf. Vitjað 15.10.23
Guanio-Uluru, L. (2021). “Plantekarakterer i et udvalg nordisk barnelitteratur”. På tværs af Norden: Økokritiske strømninger i nordisk børne- og ungdomslitteratur. Ritstj. N. Goga og M. Eskebæk. Nordisk Ministerråd.
Guanio-Uluru, L. (2021) “Analysing Plant Representation in Children’s Literature: The Phyto-Analysis Map”. Children’s Literature in Education 54:149-167. https://doi.org/10.1007/s10583-021-09469-2
Gunnarsdóttir, K. H. (2019). Fjallaverksmiðja Íslands. Mál og menning. Reykjavík. https://doi.org/10.1007/s10583-021-09469-2
Jónsson, S. G. (2019). „Bréf til framtíðarinnar.“ https://heimildin.is/grein/9463/andri-snaer-syrgir-okid-hvernig-skrifar-thu-likraedu-um-jokul/Vitjað 01.11.23.
Kivelevä, M., Serup, M.G. (2021). Om du möter en björn. (L. Bondestam, myndprýddi). Förlaget.
Kjelnæs, M.S. (2020). Sum rótskot. Bókadeild Føroya Lærarafelags.
Kjelnæs, M.S. (2022). Karmageitin. Ungu Føroyar.
Kristiansen, A. (1977). Kannubjølluvísur. Egið forlag.
Magnason, A.S. (2001) Søgan um bláa knøttin. (Á. Jónsdóttir, myndprýddi). Bókadeild Føroya Lærarafelags. (L. Niclasen týddi). (Upprunaútgáva 1999).
Magnason, A.S. (2017). Bónusyrkingar – 44% meira. Ungu Føroyar. (S. Dahl týddi). (Upprunaútgáva 1996).
Marnersdóttir, M. (2018). “Náttúra í føroyskum yrkingum”. H. Þráinsson og H.A. Sølvará (ritstj.). Frændafundur 9 (s. 11-22). Hugvísindastofnum Reykjavík 2018.
Massey, G. og Bredford, C. (2011). “Children as Ecocritizens: Ecocriticism and Environmental Texts”. I K. Mallan C. Bradford (ritstj.). Contemporary Childrens Literature and Film. Engaging with Theory (s. 109-126). Basingstone: Palgrave Macmillan.
“Matteus”. Bíblian. Hin Føroyski Bíbliugrunnurin. http://www.biblian.fo/default.asp?gerd=visbok&bokid=40&kapitulid=5. Vitjað 01.11.23.
Michelsen, S. (2003). Loppugras. Bókadeild Føroya Lærarafelags.
Munk, E. (2020). Stormflod. Grøn klode 1. Forlaget klippe.
Munk, E. (2022). “Klimalitteratur – en genre i vores bevidsthed”. Standart 2, juni 2022.
Oskarsson, B. (2012). Stríðið um tað góða grasið. (B. Oskarsson, myndprýddi). Bókadeild Føroya Lærarafelags.
Røskeland, M. (2021). “Humor og engasjement i miljøorientert barnelitteratur”. Barnelitterært forskningstidsskrift. Nordic Journal of ChildLit Aesthetics. Volume 12. No. 1 (p. 1-10). Universitetsforlaget.
Said, S. (2020). Eta gras. (S. Nordqvist, myndprýddi). Bókadeild Føroya Lærarafelags. (S. Dahl týddi). (Upprunaútgáva 2019)
Sagnir og ævintýr I. (1984). Jakob Jakobsen. H. N. Jacobsens Bókhandil, Tórshavn.
Sigurðardóttir, T. (2015). Føroyskar barnabókmentir. Søguligt umhvarv og greiningar. Setursrit 7. Sprotin.
Skyggebjerg, A. K. (2023). ”“Jävla natur!””. Dansk. Medlemsblad for Dansklærerforeningens Folkeskolesektion. Oktober #3.
Svingen, A. (2023) Ein himmal fullur av skýggjum. Bókadeild Føroya Lærarafelags. (V. Streymoy týddi). (Upprunaútgáva 2018).
Svingen, A.. (2023). Elvin Griff agentur 4. Flýggjanin til bakgøturnar. (E. Gulliksen myndprýddi). Bókadeild Føroya Lærarafelags. (H. Niclasen týddi). (Upprunaútgáva 2020)
Vøluspá. (2017). Mentunargrunnur Studentafelagsins. H.M. Klein týddi.
Wistisen, L. (2021). “Barnboken i skräpocen: En undersökning av relationen mellan natur, kultur och skräp i Linda Bondestamd Mitt bottenliv” (2020). På tværs af Norden: Økokritiske strømninger i nordisk børne- og ungdomslitteratur. Ritstj. N. Goga og M. Eskebæk. Nordisk Ministerråd.
Österlund, M. (2021). “En tid bortom människans. Djuptid och ekokritiska perspektiv i Linda Bondestams bilderbok Mitt bottenliv” På tværs af Norden: Økokritiske strømninger i nordisk børne- og ungdomslitteratur. Ritstj. N. Goga og M. Eskebæk. Nordisk Ministerråd.
Section
Special Issue Náttúrufatan